ผู้ได้ฌานทั้ง 4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือนนมสดเกิดจากแม่โค นมส้ม
เกิดจากนมสด ฯลฯ.
จบ โคจรสูตรที่ 6

อรรถกถาโคจรสูตรที่ 6

บทว่า น สมาธิสฺมึ โคจรกุสโล ความว่า ไม่ฉลาดในอารมณ์
ของกรรมฐาน และในที่โคจรเพื่อภิกษาจาร.
จบ อรรถกถาโคจรสูตรที่ 6

7. อภินีหารสูตร

[592] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ผู้ได้ฌาน 4 จำพวกนี้
4 จำพวกเป็นไฉน ? คือ ผู้ได้ฌานบางคนในโลกนี้เป็นผู้ฉลาดในการ
ตั้งจิตมั่นในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ 1 บางคน
ฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นใน
สมาธิ 1 บางคนไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และไม่ฉลาดใน
การบริหารจิตไปในสมาธิ 1 บางคนฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ
และฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ 1 ใน 4 จำพวกนั้น ผู้ได้ฌานที่
ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ
นับว่าเป็นผู้เลิศ ประเสริฐที่สุด เป็นประธาน สูงสุด และดีกว่าผู้ได้ฌาน
4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือนนมสดเกิดจากแม่โค นมส้มเกิดจากนมสด
ฯลฯ.
จบ อภินีหารสูตรที่ 7

อรรถกถาอภินีหารสูตรที่ 7

บทว่า น สมาธิสฺมึ อภินีหารกุสโล ความว่า ไม่ฉลาดที่จะนำ
กรรมฐานให้สูงขึ้นไป.
จบ อรรถกถาอภินีหารสูตรที่ 7

8. สักกัจจการีสูตร

[593] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ผู้ได้ฌาน 4 จำพวกนี้
4 จำพวกเป็นไฉน ? คือ ผู้ได้ฌานบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ฉลาดในการ
ตั้งจิตมั่นในสมาธิ แต่ไม่กระทำความเคารพในสมาธิ 1 บางคน
กระทำความเคารพในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ 1
บางคนไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และไม่กระทำความเคารพ
ในสมาธิ 1 บางคนฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และกระทำความ
เคารพในสมาธิ 1 ใน 4 จำพวกนั้น ผู้ได้ฌานที่ฉลาดในการตั้งจิตมั่น
ในสมาธิ และกระทำความเคารพในสมาธิ นับว่าเป็นผู้เลิศ ประเสริฐที่สุด
เป็นประธาน สูงสุด และดีกว่าผู้ได้ฌานทั้ง 4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือน
นมสดเกิดจากแม่โค นมส้มเกิดจากนมสด ฯลฯ.
จบ สักกัจจการีสูตรที่ 8

อรรถกถาสักกัจจการีสูตรที่ 8

บทว่า น สมาธิสฺมึ สกฺกจฺจการี ความว่า ไม่ใช่ผู้มีปกติทำ
โดยเคารพเพื่อทำฌานให้บรรลุอัปปนา.
จบ อรรถกถาสักกัจจการีสูตรที่ 8